Avaliacións a escala global

Nos últimos poucos anos teñen visto a luz un par de estudos ben substanciais respecto do estado de conservación das aves mariñas no mundo. O primeiro deles, publicado en 2012, baixo a dirección de J.P. Croxall, (Seabird conservation status, threats and priority actions: a global assessment) analiza os datos de conservación de 346 especies recollidos por dúas das principais organizacións adicadas á protección da biodiversidade, Birdlife International e máis a IUCN. As conclusións deste traballo son máis que preocupantes:

DIAGNÓSTICO

• As aves mariñas son o grupo de aves máis ameazado e o de máis rápido deterioro.
• A meirande parte das aves mariñas, especialmente as peláxicas (de mar aberto), contan con poboacións reprodutoras reducidas que están a declinar.

AMEAZAS EN TERRA (lugares de cría)

• Especies invasoras nas localidades de cría: Especialmente o efecto de depredadores introducidos
• Degradación e destrucción do hábitat axeitado para a reprodución
• Molestias derivadas das actividades humanas

AMEAZAS NO MAR (zonas de alimentación e xuntanza)

• Interacción con pesquerías: mortalidade en artes de pesca e competencia polos recursos
• Contaminación

MEDIDAS PRIORITARIAS

• Protexer os lugares de cría en terra e os lugares de alimentación e xuntanza no mar.
• Erradicar os depredadores introducidos nos lugares de cría.
• Reducir a captura accidental en artes de pesca.

O segundo dos traballos, asinado por Michelle Paleczny, Edd Hammill, Vasiliki Karpouzi e Daniel Pauly, investigadores da universidade da British Columbia en Canadá, e publicado en 2015, examina os cambios ocorridos nunha mostra de poboacións de aves mariñas entre 1950 e 2010 (Population Trend of the World’s Monitored Seabirds, 1950-2010). As súas conclusións suxiren que a situación das aves mariñas pode ser aínda máis desesperada do que parecía:

• Entre 1950 e 2010 a poboación mundial de aves mariñas veuse reducida nun 70%. Esta redución afectoulle máis ás especies peláxicas que ás de costa.

 

Conservación das aves mariñas nas Rías Baixas

Prácticamente, a totalidade das aves mariñas que crían nas Rías Baixas o fan dentro dos límites do Parque Nacional das illas atlánticas de Galicia. Só uns poucos centos de gaivotas patiamarelas, media ducia de parellas de corvo mariño cristado e un número indeterminado de paíños reprodúcense fóra dos límites dese espazo protexido marítimo e terrestre.

Aínda así, o estado de conservación das especies reprodutoras é preocupante, por diversos motivos. A táboa que figura de seguido resume a situación:

		parellas	tendencia	estatus
aro dos cons	Uria aalge	0	última observación en 1989	desaparecido
corvo mariño cristado	Phalacrocorax aristotelis	931	-6,9% (2004-2015)	en perigo de extinción
gaivota escura	Larus fuscus	26	-9,9% (2011-2015)	declive preocupante
gaivota patiamarela	Larus michahellis	10795	-6,7% (2004-2015)	declive preocupante
gaivotón	Larus marinus	1	colonización recente (2007)	poboación moi pequena
paíño europeo	Hydrobates pelagicus	11	estable	non se coñece ben
pardela cincenta	Calonectris diomedea	21	colonización recente (2007)	poboación pequena

O Parque Nacional das illas atlánticas de Galicia, ao incluír a práctica totalidade das illas e illotes que son relevantes para as poboacións de aves mariñas das Rías Baixas, garante unha protección efectiva dos lugares de cría. Existe un programa de control de depredadores introducidos (gato e visón americano) que está a ser moi efectivo e as zonas con colonias de aves mariñas son de acceso restrinxido. No espazo marítimo a situación non é tan boa polas maiores dificultades de xestión e pola falta de medios axeitados.